جمهوری دمکراتیک کنگو با وجودی‌که به خاطر سالها جنگ و فقر ویران شده ولی صاحب اولین ارکستر سمفونیکی است که تمام اعضای آن سیاهپوستان بومی هستند.

این ارکستر که کار خود را از یک گروه کوچک موسیقی با سازهای ساده و دست ساز شروع کرده اکنون شهرت و اعتبار جهانی پیدا کرده است.

یک روز پس از ورود این ارکستر به بریتانیا و دیدن امکاناتی که توسط میزبان آنها یعنی ارکستر هاله شهر منچستر در اختیار آنها قرار داده شده، آرمان دیانگیندا رهبر ارکستر کینشازا از این امکانات تعریف و تمجید می کند.

وقتی از آرمان در مورد تفاوت های موجود بین این مرکز مدرن موسیقی با محل کار و تمرین ارکستر آنها در کینشازا سئوال می کنیم اولین چیزی که او به آن اشاره می کند سالن تمرین ارکستر هاله شهر منچستر نیست که سال گذشته با هزینه ای بالغ بر یک میلیون و پانصد هزار پوند در محل یک کلیسای قدیمی ساخته شد.

ارکستر هاله منچستر و ارکستر سمفونیک کینشازا به طور مشترک آثار بزرگانی مثل بتهوون را در این سالن تمرین کردند.

آرمان به سالن بریجواتر این مرکز موسیقی هم اشاره نمی کند که سالن اصلی اجرای کنسرت این مرکز است و در سال ۱۹۹۶ با هزینه ای بالغ بر ۴۲ میلیون پوند روی ۲۸۰ مجموعه فولادی غول پیکر ساخته شد تا جلوی انتقال صدا از ایستگاه راه آهن در آن حوالی را بگیرد.

ارکستر منچستر و ارکستر سمفونیک کینشازا در این سالن مجلل هم برنامه مشترک اجرا کردند.

هر دو بخش اصلی این مرکز موسیقی برای آرمان بسیار جالب و حتی خیره کننده اند. ولی چیزی که بیش از همه تحسین و تعجب او را برانگیخته است حمل و نقل عمومی و شبکه انرژی شهر منچستر است.

آرمان دیانگیندا می گوید: "اینجا رسیدن به محل کار سروقت برای همه بسیار ساده است."

چنین چیزی در کینشازا پایتخت جمهوری دمکراتیک کنگو که جمعیت آن از پایتخت های بزرگ اروپایی مثل لندن و پاریس بیشتر است، کار ساده ای نیست. اعضای ارکستر سمفونیک کینشازا حتی برای تامین نیازهای اولیه زندگی خود با مشکلات جدی روبرو هستند.

آرمان می گوید: "به خاطر مشکلات حمل و نقل رسیدن به محل تمرین همیشه مشکل است. بسیاری از اعضای ارکستر ما یا دانشجو هستند و یا در بازار فروشندگی می کنند و به خاطر گرفتاری‌های دیگر که دارند نمی توانند به موقع سر تمرین بیایند."

"گاهی اوقات مجبورند از سرکارشان مستقیم به محل تمرین بیایند و حتی وقت غذا خوردن را هم ندارند و این یک فشار مضاعف است و وقتی که همه می رسند و همه چیز برای تمرین آماده است یکباره برق قطع می شود."

آرمان دیانگیندا در سال ۱۹۹۴ پس از دست دادن شغل قبلی خود که خلبانی برای خطوط مسافربری بود، ارکستر سمفونیک کیمبانگیست را در شهر کینشازا تشکیل داد.

او می گوید: "تنها چیزی که باعث می شود ما همه این مشکلات را تحمل کنیم عشق به موسیقی است."

این ارکستر بخشی از فعالیت های کلیسای کیمبانگیست است که توسط سایمون کیمابنگو٬ پدر بزرگ آرمان تاسیس شد. پدر بزرگ او که توسط قدرت استعماری بلژیک ۳۰ سال زندانی شد و بالاخره در زندان درگذشت برای بسیاری از مردم در کنگو و به خصوص شهر کینشازا مثل یک منجی و یا شهید است و او را ستایش می کنند.

در آغاز فعالیت این ارکستر ۱۲ نوازنده ویولون آن مجبور بودند به طور نوبتی از ۵ ویولون موجود استفاده کنند و هر نوازنده پس از ۲۰ دقیقه ویولون را به نوازنده بعدی می داد. برخی از آلات موسیقی را از بازار دست دوم در چین تهیه کردند و برخی دیگر را مجبور بودند خودشان بسازند.

با وجود جنگ داخلی طولانی در جمهوری دمکراتیک کنگو که پنج کشور همسایه نیز در آن درگیر بودند و حدود سه میلیون نفر در جریان آن کشته شدند، این ارکستر به کار خود ادامه داده و رشد کرده است.

جمهوری دمکراتیک کنگو از بسیاری از جهات مثل امید به زندگی، سطح متوسط در آمد، آموزش و بهداشت یکی از بدترین کشورهای جهان است. با وجودیکه اکثر خبرهایی که از کنگو در سطح جهان پخش می شود منفی است، فعالیت این ارکستر نشانه موفقیت و پیروزی عشق به موسیقی برتمام مشکلات و موانع موجود در آن کشور است.

این ارکستر از طریق یک فیلم مستند آلمانی که در مورد فعالیت های آن ساخته شد در سال ۲۰۱۰ به شهرت جهانی رسید و سال گذشته انجمن سلطنتی موسیقی فیلارمونیک بریتانیا این ارکستر را به عضویت افتخاری پذیرفت، ستایش کم نظیری که درگذشته فقط به آهنگسازانی بزرگی مثل مندلسون، واگنر و برامس اعطا شده است.

فعالیت این ارکستر در جمهوری دمکراتیک کنگو در حقیقت معرفی و نمایندگی موسیقی کلاسیک غربی است. آرمان می گوید در آغاز کار این ارکستر اکثر مخاطبان آن شهروندان خارجی ساکن کینشازا بود.

او می افزاید: "ولی امروزه اکثر کسانی که به کنسرت های ما می آیند مردم اهل کنگو هستند. اوایل آنها می گفتند که این نوع موسیقی برای آنها کسالت آور است و آنها را به خواب می برد. آنها قدر این موسیقی را نمی دانستند. ولی اکنون که به این موسیقی بیشتر عادت کرده و آن را شناخته اند بیشتر به کنسرت های ما می آیند."

ارکستر سمفونیک کینشازا اکنون حدود ۲۰۰ عضو دارد که ۱۱۰ نفر از آنها در اولین سفرشان به بریتانیا آمده اند. در این سفر آنها در شهرهای منچستر، لندن، کاردیف و بریستول برنامه اجرا می کنند.

جیمی فیلیپس دستیار رهبر ارکستر هاله در منچستر می گوید: "مهمترین منبع اتکای یک ارکستر عشق و علاقه اعضای آن برای اجرای بهترین موسیقی ممکن است. بدون شک این نکته مشترک بین ارکستر کینشازا و ارکستر هاله منچستر است. ارکستر هاله در برخی جنبه های عملی می تواند به ارکستر کینشازا کمک و راهنمایی بدهد. این کاری است که ما می توانیم برای آنها انجام دهیم و به انجام آن مفتخریم."

'شغل قابل احترام'

با توجه به اینکه در جمهوری دمکراتیک کنگو تعداد معدودی تعمیر کار آلات موسیقی وجود دارد، مرکز موسیقی هاله در شهر منچستر تعمیرکاران قابلی را در اخیتار ارکستر کینشازا قرار داده تا قبل از شروع کنسرت ها بتوانند آلات موسیقی آنها را ترمیم کنند.

هریتیر ماییبی یکی از ویولونیست های ارکستر کینشازا می گوید: "کار موسیقی به شکل حرفه در کینشازا خیلی دشوار است. حمایت چندانی نمی شود. به ما کمی کمک می کنند ولی مثل اروپا نیست که کار موسیقی مورد احترام باشد. به همین خاطر گاهی اوقات ادامه این کار برای ما دشوار می شود."

ژوزفین زیمبا مپونگو نوازنده ویولنسل می گوید:"زندگی من بسیار سخت است. من یک فروشگاه وسایل آرایش زنانه دارم. پیدا کردن وقت کافی برای تمرین موسیقی ساده نیست. قبلا من پرستار بودم ولی برای اینکه وقتی بیشتری برای تمرین موسیقی داشته باشم شغلم را تغییر دادم و رفتم سراغ کار مغازه و الان وقت بیشتری برای موسیقی دارم."

اعضای ارکستر سمفونیک کینشازا پس از دیدن از اولدترافورد٬ ورزشگاه باشگاه فوتبال منچستر یونایتد هر یک مدتی را با یکی از اعضای ارکستر هاله سپری خواهند کرد تا ریزه کاری های لازم برای اجرای کنسرت را فرا بگیرند.

ژوزفین نوازنده ویولون سل می گوید: "با وجودیکه من زبان انگلیسی بلد نیستم اما با کمک دست و اشاره می توانیم حرف یکدیگر را بفهمیم. بلد نبودن زبان انگلیسی مهم نیست چون همه ما به زبان موسیقی که یک زبان جهانی است آشنا هستیم."